Staatsopera Wenen
Waar muziek geschiedenis maakt

De Weense Staatsopera combineert traditie en innovatie, met unieke voorstellingen, prachtige architectuur en het legendarische Wiener Operabal.

De Weense Staatsopera, ook wel bekend als het eerste huis aan de ring, is niet zomaar een operahuis. Het is een van de meest iconische plekken van de stad en een belangrijk onderdeel van Wenen’s culturele identiteit. Met zijn schitterende neorenaissance architectuur en legendarische voorstellingen trekt het operahuis kunst- en cultuurliefhebbers van over de hele wereld.

De geschiedenis van de Staatsopera gaat ver terug en is nauw verweven met het keizerlijke verleden van Wenen. Al in 1629 was er een operahuis bij de Hofburg, waar de Habsburgers genoten van muziek en theater. Keizer Joseph II – groot muziekliefhebber en fan van Mozart – gaf een flinke duw aan de ontwikkeling van de Weense operatraditie.

Het huidige gebouw opende zijn deuren in 1869 met veel feestgedruis. De première was Mozarts Don Giovanni, speciaal opgevoerd voor keizer Frans Jozef en keizerin Elisabeth. Tot aan het einde van de monarchie in 1918 stond het bekend als het Keizerlijk Hoftheater – een cultureel kroonjuweel van het Habsburgse rijk.

Onder leiding van Gustav Mahler brak een gouden tijd aan. Mahler zette de opera volledig naar zijn hand met vernieuwende producties en een frisse kijk op muziek. In die periode groeide de Staatsopera uit tot een toonbeeld van artistieke vernieuwing, met onder andere Wagners Ring des Nibelungen als publiekstrekker. Nog een hoogtepunt volgde tussen 1919 en 1924, toen Richard Strauss en Franz Schalk samen de scepter zwaaiden. Hun visie en lef brachten de opera internationaal nog meer op de kaart.

Maar er waren ook duistere tijden. Tijdens het Nazi-regime werden artiesten vervolgd, stukken verboden en ging het doek letterlijk en figuurlijk dicht – in 1944 moest het gebouw sluiten. Kort daarna, in maart 1945, werd het zwaar gebombardeerd. Het podium, talloze decors en zo’n 150.000 kostuums gingen verloren.

Toch gaf de opera zich niet gewonnen. De heropbouw werd een symbool van veerkracht. Op 5 november 1955 gingen de deuren opnieuw open met Beethovens Fidelio – een nieuw begin voor het gebouw én voor Oostenrijk.

Waar geschiedenis en toekomst samenkomen

Vandaag de dag is de Staatsopera springlevend. Met ruim 200 voorstellingen per jaar behoort het tot de meest actieve operahuizen ter wereld. Traditie en vernieuwing gaan hier hand in hand – denk aan toegankelijke events zoals Opera Live am Platz, waar je de voorstelling gratis buiten kunt volgen. En natuurlijk is er het beroemde Weense Operabal: een unieke mix van klasse en creativiteit.

De Weense Staatsopera is meer dan een concertzaal. Het is een plek vol levenslust, charme en internationale flair. Een brug tussen het roemrijke verleden van de stad en haar toekomst – en een blijvende bron van inspiratie voor generaties liefhebbers.

Een korte gids voor de Weense Staatsopera
Architecten:August Sicard von Sicardsburg en Eduard van der Nüll
Start bouw:1861
Bouwstijl:Neorenaissance
Opening:25 mei 1869
Capaciteit:2.284 zitplaatsen
Grootste hoofdpodium:670 vierkante meter

Opera live op het plein: Gratis opera op een LED-scherm van 50 m² op het Herbert von Karajanplein - vlak naast de opera. Met meer dan 80 live uitzendingen wordt cultuur toegankelijk voor iedereen!

Maak kennis met de Weense Staatsopera

Een gevarieerd programma in de Weense Staatsopera

Ervaringen voor iedereen

Een operahuis met eindeloze mogelijkheden

De Weense Staatsopera is echt een veelzijdige locatie die zoveel meer te bieden heeft dan alleen klassieke opera's.

Het Weens Staatsballet, een van de topensembles van Europa, verbluft het publiek met zowel traditionele balletavonden als baanbrekende choreografieën die traditie met moderne flair combineren. Het is een magneet voor dansliefhebbers van over de hele wereld.

Jazzfans komen ook aan hun trekken: elke zomer verandert de Staatsopera in een podium voor muzieklegendes als Keith Jarrett en Eric Clapton tijdens het Jazzfestival Wien. Het historische operagebouw wordt een adembenemend decor, waardoor het festival een van de top drie jazz evenementen wereldwijd is.

Voor het jongere publiek zijn er producties zoals Wagners Ring voor kinderen of Pinokkio brengen operaklassiekers op fantasierijke manieren tot leven. De Opera School geeft jong talent de kans om te schitteren in internationale producties, terwijl kinderopera's, workshops en programma's zoals NEST kinderen een duik laten nemen in de wereld van opera.

Deze unieke mix van traditie en variatie maakt de Weense Staatsopera tot een wereldwijd centrum van de kunsten dat generaties over de hele linie inspireert.

Weens Operabal

Glamour en elegantie in Wenen

Wanneer de Weense Staatsopera een dansavond organiseert

Eén keer per jaar verandert de Weense Staatsopera in de meest betoverende balzaal ter wereld. Het Weense Operabal is hét hoogtepunt van stijl, levensvreugde en cultuur. Traditiegetrouw vindt het plaats op de laatste donderdag voor Aswoensdag – en trekt het gasten van over de hele wereld voor een avond die je niet snel vergeet.

In een paar uur tijd bouwen honderden medewerkers het operahuis om tot een sprookjesachtig decor. De avond begint groots, met 144 debutantenparen die de dansvloer openen. Klassieke walsmuziek, elegante choreografie en een sfeer om in te lijsten – dit is Wenen op z’n mooist. En dan is er nog de legendarische quadrille om middernacht: een vrolijke chaos waar iedereen aan mee mag doen. Geen ervaring nodig, alleen zin om te dansen.

Van cultuuriconen tot beroemdheden uit de politiek en het bedrijfsleven – het Operabal is dé plek om te zien en gezien te worden. Achter de schermen draait een toegewijd team overuren om alles tot in de puntjes te regelen: van de techniek tot de garderobe. Alles draagt bij aan een avond die niet alleen Wenen laat schitteren, maar ook ver daarbuiten.

De perfecte smoking voor iedereen

Dresscode voor het Operabal

Wie naar het Weense Operabal gaat, wil er natuurlijk piekfijn uitzien. En daarvoor kloppen velen aan bij Lambert Hofer Junior, een van de meest gewilde outfitters van de stad. Zodra de zomer voorbij is, stromen de eerste aanvragen binnen voor baljurken en rokkostuums – en tegen de tijd dat het balseizoen op volle toeren draait, gonst het atelier aan de Müllnergasse net zo hard als de dansvloer vlak voor de middernachtelijke quadrille.

“De Weense balcultuur is echt iets bijzonders,” zegt Olga Hofer, die jarenlang het kostuumverhuurbedrijf leidde nadat haar man overleed. “In Duitsland kun je nog wegkomen met een zwart pak, maar in Wenen? Vergeet het maar. Een smoking is het minimale, maar het liefst zie je een klassieke rokkostuum.” Inmiddels is Olga met pensioen en laat ze het vak over aan haar team van ervaren kleermakers, die ieder jaar talloze heren helpen om stijlvol voor de dag te komen op plekken als de Opera, de Hofburg, het stadhuis en het Musikverein.

Ook voor dames gelden er duidelijke regels. Denk: een avondjurk tot op de grond, elegante schoenen met gesloten teen en een verzorgd opgestoken kapsel. Heren dragen een smoking met witte vlinderdas, lakschoenen of pumps. Bretels zijn verplicht – riemen zijn uit den boze. En wie echt in stijl wil komen opdagen, laat z’n polshorloge thuis en kiest voor een klassiek zakhorloge.

Bals, walspassen en toptips voor de balzaal

Culinaire hoogtepunten in de buurt van de Staatsopera

Een uitstekende keuken is een andere manier om cultuur te vieren: Een stukje Sachertorte, een bezoek aan Café Mozart of het Palmenhaus, zelfs een hapje bij de Würstelstand in de buurt van de Albertina - zo wordt een avondje opera nog onvergetelijker.
Weens Filharmonisch

Een wereldberoemd koor en orkest

Thuisbasis van de Wiener Philharmoniker

De Weense Staatsopera en de Wiener Philharmoniker zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wat veel mensen niet weten: alle leden van de Philharmoniker komen rechtstreeks uit het orkest van de Staatsopera. Alleen musici die daar minstens drie jaar hebben gespeeld, maken kans op een plek in het wereldberoemde ensemble. Die nauwe band zorgt niet alleen voor topkwaliteit tijdens de operavoorstellingen, maar houdt ook het unieke “Weense geluid” levend – een klank die wereldwijd geroemd wordt. Dat beide orkesten in 2012 tot ereleden van de Staatsopera werden benoemd, onderstreept nog maar eens hoe sterk die samenwerking is en hoeveel die betekent voor Wenen als muziekhoofdstad.

Ook het koor van de Staatsopera – het Vienna State Opera Choir – behoort tot de absolute wereldtop. Met 92 professionele zangers brengen ze elk jaar muziek tot leven in maar liefst 55 verschillende opera’s. Je ziet ze niet alleen in Wenen, maar ook op grote internationale festivals, zoals Salzburg, en tijdens tournees. De bijzondere klank, die al werd gevormd onder legendarische dirigenten als Gustav Mahler en Herbert von Karajan, maakt dit koor tot een onmisbare schakel in de rijke muzikale traditie van Wenen.

Leuke feiten over de Weense Staatsopera

Historische muren

De bouw van de Staatsopera aan de Ringstraße duurde acht jaar. De plannen, ontworpen in neorenaissancestijl, werden gemaakt door August Sicard von Sicardsburg en Eduard van der Nüll. In die tijd werden de architecten hard bekritiseerd en hun ontwerpen werden de "Kinggrätz van de architectuur" genoemd Helaas maakte geen van beiden de voltooiing van het gebouw meer mee. Van der Nüll pleegde zelfmoord en Sicardsburg bezweek kort daarna aan een hartaanval.

"Het eerste adres aan de Ring"

Vandaag de dag vormt de Staatsopera het iconische gezicht van de Weense Ringstrasse, die door de Weners ook wel de "Ring" wordt genoemd. Bij de opening in 1869 was het gebouw zeer controversieel en werd het afgedaan als een "verzonken kist" In de loop der tijd is het echter een van de belangrijkste oriëntatiepunten van Wenen geworden en een symbool van culturele uitmuntendheid.

Bruisend van activiteit

De Weense Staatsopera is een van de meest levendige operahuizen ter wereld. Met zo'n 200 voorstellingen per seizoen biedt het een dynamisch repertoire waarin muziekstijlen en tijdperken op unieke wijze worden gecombineerd, waarbij zowel klassiekers als minder bekende werken op het podium worden gebracht.

Tradities en nieuwe mijlpalen

Herbert von Karajan drukte een blijvend stempel op de Weense Staatsopera door erop aan te dringen dat alle opera's in de oorspronkelijke taal werden uitgevoerd, waardoor Wenen een vaste plaats veroverde als wereldwijde operahoofdstad. Een historische mijlpaal volgde in 2019 met de première van Olga Neuwirth's Orlando - de eerste avondvullende opera van een vrouwelijke componist in het Huis aan de Ring.

Het operapodium: Een wereld van mogelijkheden

De Weense Staatsopera maakt niet alleen indruk met zijn programma, maar ook met zijn enorme podiumoppervlakte. Het hoofdpodium beslaat ongeveer 673 vierkante meter - ongeveer de grootte van twee tennisvelden - en is 27 m breed en 25 m diep. Dit wordt aangevuld door het achterste podium van 441 vierkante meter, de onderbouw van 390 vierkante meter en een zijpodium van 192 vierkante meter. Deze afmetingen maken echt spectaculaire producties mogelijk.

Een fonkelend juweel in het hart van Wenen

De Weense Staatsopera betovert niet alleen met zijn prachtige architectuur, maar ook met zijn verbluffende interieur. In het auditorium voegt de grote kroonluchter, gemaakt van drie ton kristalglas en verlicht door 1.100 gloeilampen, een vleugje schittering toe aan elk bezoek.

Achter de schermen

Er zijn 950 mensen nodig om de opera dag in dag uit draaiende te houden. Elke ochtend vroeg wordt het decor van de vorige avond afgebroken om plaats te maken voor de repetities in de namiddag. Achter de schermen werken 200 toneelknechten onvermoeibaar door, vaak tot op het laatste moment, wanneer de eerste noten de zaal al vullen. Maar de werking van de opera is een samenwerking van vele handen. Van het kantinepersoneel tot de technici, ze spelen allemaal een essentiële rol om ervoor te zorgen dat de Staatsopera een meesterwerk van collectieve artisticiteit blijft.

Info over duurzaamheid

Muziek en duurzaamheid in Oostenrijk

De Weense Staatsopera is een lichtend voorbeeld van hoe muzikale tradities en duurzaamheid hand in hand gaan in Oostenrijk. Als een van de belangrijkste culturele podia van het land bewaart het de geest van het Weense classicisme terwijl het muzikale tradities levend houdt. Deze toewijding aan het behoud van culturele bronnen wordt ook weerspiegeld in de inspanningen om muziek toegankelijk te maken voor een breed publiek.

Sociale duurzaamheid wordt ook bevorderd door muziek: Festivals, concerten en gemeenschappelijke muziekevenementen brengen mensen samen en versterken het bewustzijn van de culturele identiteit van Oostenrijk. Het ervaren van deze muzikale tradities biedt een diepe duik in het rijke erfgoed van het land en draagt tegelijkertijd bij aan het behoud van deze unieke schat voor toekomstige generaties.

Misschien ook interessant voor jou

Ontdek het beste van Oostenrijk